به گزارش خبرنگار مهر، در بیست و ششمین روز از اردیبهشت ماه مهربانی ها، کسی در امیریه دامغان پیدا نمی شد که عطرگلی که نامش یادآور همه خوبی ها و عطرش نوازشگر شمیم همه عاشقان نبوت و امامت است را احساس نکرده باشد.
امروز زنان شهر خوبی ها کمر به کار بسته و در وصف محمد(ص) می خواندند، همه کوه و کمر بوی تو داره یا محمد(ص) - کدوم گل قامت روی تو داره یا محمد(ص)، همون ماهی که از کوه میزنه یا محمد(ص) - نشان طاق ابروی تو داره یا محمد(ص)، و نوزاد را غرق در گل های محمدی غلتاندند.
امروز ذکر نام نبی مکرم اسلام در روز مبعثش با بوی شمیم نواز گلهای محمدی عجین شده بود تا فضایی پر از عطر عشق و ولایت، دوستی و ایمان را برای کسانی بسازد که خود را از گوشه و کنار استان و حتی ایران عزیز به امیریه رسانده بودند.
آری امروز مراسم گل غلتان بهانه ای بود برای جشن گرفتن فصل رویش گل های محمدی همزمان با روز بعثت محمد(ص)، مراسمی که طی آن اقوام و آشنایان نوزاد یکساله، همزمان با آغاز فصل رویش گل های محمدی با تهیه آن از باغات منطقه، نوزاد را با خواندن اشعاری در وصف پیامبر اعظم(ص) مطهر می کنند.
آئین گل غلتان در حالی برگزار می شود که خانواده نوزاد کمتر از یکسال، نوزاد را پس از استحمام، با تنی مرطوب و عریان در پارچه ای سپید که به آن آب نرسیده باشد، می پیچند و او را در میان گل های محمدی غلت می دهند و این خاصیت این گل و نام مبارک محمد(ص) است که بنا به اعتقاد بسیاری از مردمان دیار امیریه تمامی حساسیت های فصلی و بیماری های مربوط به فصول بهار و تابستان را از نوزاد دور می گرداند.
شادمانی یکی از راه های اداره کشور است
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در خلال بازدید از این آئین معنوی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به ثبت ملی گل غلتان به نام شهر امیریه گفت: این مراسم به ما نشان می دهد که مردم امیریه دارای فرهنگ غنی و تاریخی کهن هستند.
عبدالرحمان رستمیان خاطرنشان کرد: امیدواریم روزی بتوانیم آئین گل غلتان را به ثبت بین المللی برسانیم چراکه پیام این آئین معنوی برای مردم جهان این است که ما مسلمانان از فرزندانمان در نخستین بهار زندگی، با گل محمدی پذیرایی می کنیم.
وی افزود: در دین مبین اسلام نیز اهمیت به فرزند به شدت مورد تاکید قرار گرفته است.
عضو خانه ملت با بیان اینکه شادمانی یکی از خوبی های اداره کشور است، بیان داشت: شادی نیز در کنار تربیت فرزند در دین مبین اسلام بسیار سفارش شده است لیکن مردم را باید در نحوه اداره کشور، با اجرای چنین مراسم و آئین معنوی و مفرحی شاد کرد.
رستمیان نا امیدی را دشمن انسان و یاس را پژمردگی برای جامعه دانست و گفت: شادی باعث شادابی در جامعه و استمرار پرورش استعداد های خوب و مردم سالم در جامعه می شود لذا می بایست چنین برنامه هایی را بسط و گسترش داد.
وی افزود: گل غلتان آئین معنوی است که از سالیان پیش در امیریه زنده نگه داشته شده است و طی آن تطهیر فرزندان نوزاد خانواده های اهل شهر خوبی ها با گلی که مزین به نام پیامبر مهربانی ها است، انجام می پذیرد.
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی همچنین چهار صفت را برای انسان های بهشتی نام برد و ابراز داشت: افرادی که دست دهنده، روحیه شاداب، زبان دلنشین و قلب رئوف دارند اهل بهشت هستند.
رستمیان گفت: گل غلتان از جمله آئینی است که برگزاری آن باعث شادی و اشاعه روحیه شادابی در بین مردم می شود لیکن می بایست برگزاری مداوم و شایسته این برنامه معنوی برای مردم شهرستان دامغان توسط مسئولان در دستور کار قرار گیرد.
وی از اعطای کمک ۱۰ میلیارد ریالی به مجموعه شهر امیریه از محل تبصره بند الف ماده ۲۲ اعتبارات در اختیار نمایندگان خانه ملت خبر داد.
گل غلتان نخستین اثر معنوی ثبت شده در فهرست آثار ملی
رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان دامغان نیز در این گفتگو با اشاره به قدمت این آئین، گفت: گل غلتان به عنوان نخستین اثر معنوی استان سمنان به شماره ۱۷۷ در سال ۸۹ خورشیدی در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.
معصومه داودیان در توضیح مراحل آئین گل غلتان، ابراز داشت: در سنوات پیشین آئین گل غلتان با جدیت و اصول سالجاری برگزار نمی شد لیکن عریان بودن نوزاد، استحمام پیش از مراسم، مرطوب بودن تن نوزاد، پارچه سفیدی که به آن آب نرسیده باشد و ... در سال جاری به دقت و بنا به اصول گل غلتان اجرا شده است.
وی افزود: علت عدم انجام صحیح این مراسم در سال های گذشته عوامل متعددی است که سرد بودن فضای بیرون در امر مرطوب و عریان بودن بدن نوزاد یکی از دلایل آن به شمار می رفت اما در سالجاری با تدابیر اتخاذ شده خوشبختانه سالن ورزشی برگزاری این مراسم کاملا شرایط را برای عریانی نوزادان و اجرای صحیح مراسم آماده ساخته است.
این مقام مسئول همچنین درباره اهداف برگزاری این آئین معنوی، گفت: خانواده های شهر امیریه بنا به رسمی دیرین، غنچه های تازه شکفته شده گل محمدی را به منظور حفظ سلامت، تقویت قوای جسمانی، تقویت روحیه فرزند و جلوگیری از حساسیت های فصلی برای تطهیر فرزندان خود استفاده می کنند.
داوودیان خاطرنشان کرد: این امر نه تنها موجب تلطیف روح می شود بلکه نوزاد با کسب انرژی های مثبت و آرامش بخش به سوی سالی پر از سلامتی رهسپار می شود.
وی افزود: همچنین گل غلتان می تواند حس نزدیکی نوزاد تازه متولد شده را با طبیعت و اجزای آن در همان طفولیت اشاعه دهد.
امیریه میزبان هشتمین جشنواره گل غلتان
دبیر جشنواره گل غلتان امیریه نیز در گفتگو با مهر با بیان اینکه دبیرخانه این جشنواره از سال ۸۷ کار خود را آغاز کرده است، گفت: با تلاش های مداوم و خستگی ناپذیر مسئولان و مردم، در نهایت گل غلتان امیریه به ثبت آثار فرهنگی ملی رسید و امیدواریم روزی شاهد ثبت جهانی این رسم کهن معنوی باشیم.
ابوالفضل امیرحسینی در تشریح اهداف برگزاری این جشنواره، توضیح داد: در اسلام سفارش موکدی نسبت به تربیت فرزندان شده است که این مهم در کنار استفاده از خواص گل محمدی، معرفی منابع گردشگری شهر و منطقه امیریه و تلاش برای مقابله با اسلام هراسی مورد تاکید دشمنان اسلام و ایران از جمله اهداف برگزاری این مراسم است.
وی ادامه داد: مبارزه با اسلام هراسی و تبلیغ سیره نبی مکرم اسلام(ص) از دیگر اهداف این آئین معنوی است لیکن ما قصد داریم تا در قلب ایران اسلامی و به نیابت از همه مردم کشور با انجام آئین های معنوی مورد تاکید اسلام و اشاعه عطر دل انگیز گلی که مزین به نام محمد(ص) است، سیره آن حضرت را پیگیری کنیم.
عضو شورای اسلامی شهر امیریه با یادآوری اینکه محمد(ص) با کودکان مهربان بودند، گفت: از ایشان نقل است که می فرمایند، فرزندان خود را احترام کنید و درباره آنان آداب را بجای بیاورید تا از رحمت الهی بهره مند شوید.
امیرحسینی با طرح این پرسش که آیا این رحمت الهی مورد تاکید نبی مکرم اسلام(ص) همان فرزند صالح و سالم نیست، بیان داشت: باید توجه کرد که تربیت فرزند صالح و متدین در زندگی با چنان برکاتی همراه است که در آخرت موجب سرافرازی انسان در پیشگاه خداوند متعال می شود.
گل غلتان در امیریه قدمت دارد
یک بانوی امیریه ای حاضر در این آئین معنوی، می گوید: این مراسم سال ها در امیریه قدمت دارد و با اندکی تغییر اکنون برای نسل امروزی برجای مانده است.
حوریه امیر احمدی درباره اشعار تلاوت شده در بالای سر نوزادی که در گل ها غلتانده می شود، ابراز داشت: برای نوزاد می خوانیم، «رفتم به سمرقند و قند آوردم، رفتم به به هزار سیب دو رنگ آوردم، هم وزن زمین و آسمان غم خوردم، که همچین فرزندی به چنگ آوردم» و سپس او را در داخل پارچه ای سفید و تمیز غلت می دهیم.
وی ادامه می دهد: یکی از اجزای این مراسم پس از چیدن گل از باغات و مزارع توسط اقوام نوزاد این است که فرزند بین دست های آشنایان دست به دست شده و همه هدیه ای به نوزاد می دهند و او را با بوسه ای بدرقه می کنند تا به دست مادر خویش برسد.
امیر احمدی تاکید دارد: ذکر صلوات، اشعاری در وصف پیامبر(ص)، دعا و طلب سلامتی جزء لاینفک آئین گل غلتان است که از ابتدای چیدین گل ها تا پایان مراسم رعایت می شود.
تلطیف روح از آثار گل غلتان برای نوزاد است
دیگر بانوی حاضر در مراسم که فرزند خود را در مراسم گل غلتان شرکت داده است، می گوید: از طریق رسانه ها از برگزاری چنین جشنواره ای مطلع شدیم و از شاهرود برای شرکت نوزادمان راهی امیریه شده ایم و درباره نحوه برگزاری مراسم نیز باید گفت، این آئین بسیار مناسب برگزار شده است.
حمیرا عرب اسدی درباره هدف از شرکت در این مراسم معنوی، می گوید: در ابتدا تنها کنجکاوی و ایجاد زمانی مفرح در کنار خانواده و پدر و مادرم انگیزه شرکت در مراسم گل غلتان بود اما با دیدن آئین اصلی گل غلتان متوجه شدم این مراسم چقدر معنوی است و می تواند در تلطیف روحیه فرد و نوزاد موثر باشد.
وی می افزاید: به گفته مسئولان برگزاری این مراسم، نوزاد پس از غلتیدن در گل های محمدی نسبت به بسیاری آلرژی های فصلی ایمن می شود که این مهم در کنار آرامش نوزاد و تلطیف روح و روان وی می تواند امری در خور توجه باشد.
این بانوی شاهرودی در پاسخ به این سوال که برای دومین فرزند خود نیز در گل غلتان شرکت می کند، بدن درنگ تاکید دارد: حتما شرکت خواهم کردم چرا که امروز در فضایی شاد، روزی بسیار خوب و مفرح را تجربه کرده ایم.
ضرورت حفظ آئین کهن ایران بزرگ
پدر بزرگ یکی از نوزادان شرکت کننده در آئین گل غلتان نیز در این باره می گوید: از سال های گذشته درباره این آئین اطلاعاتی داشتم اما نمی دانستم این مراسم با چنین جدیت و استقبال خوبی برگزار شود.
محمدعلی نوری در پاسخ به این سوال که برگزاری چنین مراسمی در اشاعه فرهنگ آئین های کهن باستانی چه نقشی دارد، می گوید: مردم ایران، ملتی با سابقه و کهن هستند که آئین سنتی از این قبیل کم ندارند لیکن برگزاری چنین مراسمی در احیاء مجدد مراسم و آداب رسوم ملی مذهبی ما می تواند نقش مهمی ایفا کند.
وی ادامه می دهد: اقدام مسئولان در برگزاری گل غلتان در چنین حجم وسیع و با شرکت هزاران نفر به صورت جشنواره بسیار قابل تحسین است و می تواند در اشاعه این فرهنگ معنوی به نسل جوان کمک کند.
این شهروند دامغانی درباره انگیزه های شرکت در مراسم گل غلتان، اظهار دارد: همانطور که می دانید گل محمدی خواص بسیاری برای درمان آلرژی های فصلی، تلطیف روح و شادابی دارد از سوی دیگر برگزاری مراسم معنوی و البته شاد در کنار خانواده می تواند روزی به یاد ماندنی را برای همه رقم بزند.
نوری درباره استقبال مردم از سراسر کشور می افزاید: حضور مردم برای بنده قابل پیش بینی بود اما بسیاری از مسئولان و تدارک کنندگان مراسم از حضور گسترده مردم شگفت زده شدند.
از همدان برای شرکت در گل غلتان آمده ام
یک شهروند همدانی حاضر در این مراسم نیز می گوید: یکی از اقوام همسرم در دامغان زندگی می کند و این امر باعث شد تا سال گذشته و در حالی که فرزندم را باردار بودم، قصد حضور در مراسم گل غلتان را برای خود و خانواده داشته باشم.
حنانه بازوند با اشاره به برگزاری خوب و مناسب این مراسم، ابراز دارد: مراسم گل غلتان آئینی کهن است که برگزاری آن با همان آداب و رسوم گذشتگان مناسب است لیکن با وجود آنکه مراسم به خوبی برگزار شده است، امیدوارم در سال های آینده مردم بیشتر در رابطه با شرکت در این مراسم توجیه شوند چرا که هنوز خانواده هایی هستند که از عریان ساختن نوزادان دختر چند ماهه خود ابا دارند.
وی ادامه می دهد: نمی توان گفت تنها برای شرکت در این مراسم از همدان به امیریه آمده ام، انگیزه من علاوه بر گل غلتان دیدار با خانواده همسر بود اما به واقع یکی از مهمترین دلایل سفر چند روزه امان به دامغان شرکت دادن «درسا» ی عزیمان در گل غلتان بود.
اجرای برنامه به زبان گیلکی از حواشی مراسم
شهر امیریه از توابع دامغان برای هشتمین سال متوالی، همزمان با رویش گلهای محمدی در باغات منطقه، میزبان جشنواره گل غلتان است جشنواره ای که با وجود همه مشکلات، برگزاری آن با هدف اشاعه و احیاء فرهنگ آداب و سنن کهن ایران در دستور کار قرار گرفته است.
اما به نظر می رسد برگزاری این جشنواره تا سطح ایده آل و مطلوب فاصله زیادی دارد لیکن مسئولان برگزاری این مراسم باید بکوشند تا نواقصی چون عدم نصب تابلوی اطلاع رسانی در ابتدای جاده سمنان - دامغان، عدم برگزاری برنامه در ساعت مقرر، عدم توانایی در کنترل ازدحام جمعیت و فروش بلیط فراتر از حجم صندلی های داخل سالن ورزشی که نارضایتی مهمانان را به همراه داشت، را بر طرف سازند.
استفاده از گروه هنری موسیقی و رقص های محلی و همچنین گروه مجری برنامه های آئین گل غلتان از گیلان و پوشش تصویری توسط صدا و سیمای مرکز مازندران از جمله نکات در خور توجه این جشنواره بود که در اذهان عمومی این سوالات را تداعی کرد که آیا گروه های مجری جشنواره ها از قبیل موسیقی، تئاتر و گروه های پوشش دهنده تصاویر در داخل استان وجود ندارند؟ و آیا همشهریان عزیز دیار امیریه و حاضران در آئین گل غلتان از جای جای استان سمنان، آیا با زبان گیلکی و مازندارنی آشنا هستند؟ چراکه عامه موسیقی و برنامه های تدوین شده برای آئین گل غلتان سالجاری، با زبان محلی شمال کشورمان اجرا شد.
گزارش: محمدحسین عابدی
عکس: منصوره قلیچی
نظر شما